(Αρ. Πρωτ.: 1509)
ΘΕΜΑ: «Έντονη διαμαρτυρία της Ε.Σ.Α.μεΑ. για τα χρονίζοντα αιτήματά της, αρμοδιότητας Υπ. Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης».
Κυρία Υπουργέ,
Η Ε.Σ.Α.μεΑ., η οποία αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, χρόνιας/σπάνιας πάθησης, με το παρόν απευθύνεται σε εσάς, εκφράζοντας τη βαθιά ανησυχία και αγανάκτηση όλων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, καθώς και των οικογενειών τους στη χώρα.
Είναι κοινό αίσθημα ότι, στα έξι και πλέον χρόνια της διακυβέρνησής σας, δεν έχουν αντιμετωπιστεί τα σοβαρά ασφαλιστικά και εργασιακά ζητήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου σας και αφορούν άμεσα στον χώρο των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις. Φυσικά γνωρίζουμε ότι δεν είχατε εσείς την ευθύνη του Υπουργείου όλη αυτή τη χρονική περίοδο, αλλά τα σοβαρά αυτά προβλήματα παραμένουν άλυτα, ακόμη και σήμερα. Η παρατεταμένη αυτή αδράνεια έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια και αγανάκτηση στα άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, τα οποία βιώνουν καθημερινά τις συνέπειες της καθυστέρησης στην επίλυση των χρόνιων προβλημάτων τους.
Για τον λόγο αυτό, ζητούμε άμεσα τον ορισμό συνάντησης μαζί σας, προκειμένου να δοθούν συγκεκριμένες λύσεις και δεσμεύσεις εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου. Σε περίπτωση που δεν υπάρξουν απαντήσεις και συγκεκριμένες ενέργειες για τα καίρια αυτά ζητήματα, η Ε.Σ.Α.μεΑ. θα προχωρήσει σε κινητοποίηση στο Υπουργείο έως το τέλος του έτους, με τη μαζική συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οργανώσεών τους από όλη τη χώρα.
Τα ζητήματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα είναι αναλυτικά τα εξής:
Α. Ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις.
Α.1. Θέσπιση νέων ενιαίων κανόνων για όλες τις συντάξεις αναπηρίας και παροχές αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ, μέσω της ολοκλήρωσης των εργασιών της Ομάδας Εργασίας του Υπ. Εργασίας, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11 του ν.4387/2016, προκειμένου να τεθούν σε ισχύ ενιαίοι κανόνες συνταξιοδότησης και απονομής ασφαλιστικών παροχών λόγω αναπηρίας. Εδώ και χρόνια, η Ε.Σ.Α.μεΑ. αναμένει την ολοκλήρωση αυτής της διάταξης, αλλά παρά το γεγονός ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου είχε επιδείξει ιδιαίτερη σπουδή για την ολοκλήρωσή του, η εφαρμογή της παραμένει αδικαιολόγητα σε εκκρεμότητα, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η άνιση μεταχείριση και η ανασφάλεια για χιλιάδες άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, για ζητήματα όπως: α) Επαναφορά ευνοϊκών ρυθμίσεων για τη συνταξιοδότηση των γονέων/ συζύγων/ αδελφών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία, οι οποίες καταργήθηκαν άδικα με το 3ο μνημόνιο, β) Ενιαίες διατάξεις σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία για τη μονιμοποίηση σύνταξης λόγω αναπηρίας, γ) Μετατροπή σύνταξης λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος ή γήρατος λόγω αναπηρίας, δ) Τροποποίηση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης με προϋπάρχουσα αναπηρία και άλλα ζητήματα.
Α.2. Ευρεία αναμόρφωση του ν.4387/2016 (ΦΕΚ 85 τ. Α’) με τον οποίο έχουν καταργηθεί σημαντικά δικαιώματα και παροχές στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και έχουν θεσπιστεί άδικες διατάξεις, όπως οι διατάξεις των άρθρων 7 και 27, οι οποίες αφορούν στην αναλογική μείωση του ποσού της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης αντίστοιχα, βάσει του ποσοστού αναπηρίας του δικαιούχου. Η σύνταξη δεν είναι επίδομα αναπηρίας, για να δίνεται με βάση τη βαρύτητα αναπηρίας και για τον λόγο αυτό ζητάμε την άμεση εφαρμογή της χορήγησης του 100% του ποσού που αντιστοιχεί στην Εθνική Σύνταξη, σε όλους τους συνταξιούχους με αναπηρία ανεξαρτήτως ποσοστού αναπηρίας.
Α.3. Αποκατάσταση των αδικιών που έχουν υποστεί οι συνταξιούχοι αναπηρίας και γήρατος του ιδιωτικού τομέα με την ψήφιση των εφαρμοστικών νόμων του 2ου μνημονίου και συγκεκριμένα με τις διατάξεις του ν. 4093/12 (ΦΕΚ 222 τ.Α’) και του ν. 4111/2013 (ΦΕΚ 18 τ.Α’), και την εναρμόνισή τους με τα ισχύοντα στο δημόσιο τομέα, καθώς επίσης και αποκατάσταση των αδικιών που έχουν υποστεί οι συνταξιούχοι γήρατος, γονείς ατόμων με βαριές αναπηρίες του ιδιωτικού τομέα.
Α.4. Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στους συνταξιούχους με αναπηρία, κατάργηση της κλιμακωτής χορήγησης σύνταξης.
Α.5.Τιμητική σύνταξη στη μητέρα παιδιού με αναπηρία.
Να θεσμοθετηθεί η παροχή τιμητικής σύνταξης στη μητέρα παιδιού με βαριά αναπηρία (όπως νοητική αναπηρία, αυτισμός, σύνδρομο Down, πολλαπλές βαριές αναπηρίες, βαριά κινητική αναπηρία, χρόνιες ψυχικές αναπηρίες), σε περίπτωση που η ίδια δεν θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας της, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικών, περιουσιακών ή άλλων κριτηρίων, ως ελάχιστη αναγνώριση της προσφοράς της προς την κοινωνία, την πολιτεία και το παιδί της. Η ρύθμιση αυτή θα αποτελέσει πράξη δικαιοσύνης και κοινωνικής ευαισθησίας, αναγνωρίζοντας ότι οι μητέρες παιδιών με βαριές αναπηρίες στερήθηκαν τη δυνατότητα συμμετοχής στην αγορά εργασίας, εξαιτίας της απουσίας δομών στήριξης και της ανάγκης να αφιερωθούν ολοκληρωτικά στη φροντίδα των παιδιών τους.
Α.6. Αναμόρφωση του ν.612/1977 και του Π.Δ. 169/2007
- Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης όσων συνταξιοδοτούνται στην 15ετία με τον ν.612/1977 ή με τις διατάξεις του Π.Δ. 169/2007. Κρίνεται απαραίτητο να γίνεται στη βάση των 40 ετών και όχι των 35.
- Διόρθωση του τρόπου υπολογισμού της επικουρικής σύνταξης για τα άτομα που συνταξιοδοτούνται με τον ν.612/1977 ή το Π.Δ. 169/2007, όπως ισχύει και στις κύριες συντάξεις.
- Ένταξη νέων κατηγοριών αναπηρίας στις ευεργετικές διατάξεις συνταξιοδότησης στην 15ετία, με τον ν.612/1977 ή το Π.Δ. 169/2007 για λόγους ισονομίας, όπως πασχόντων από συγγενείς καρδιοπάθειες με Π.Α. 67%, κωφών-βαρήκοων με Π.Α. 67%, πασχόντων από Ενδιάμεση Θαλασσαιμία και Αιμοσφαιρινοπάθεια, κ.ά.
Α.7. Άμεση επαναφορά σε τακτική λειτουργία της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής, η οποία είναι αρμόδια για τον καθορισμό του ποσοστού αναπηρίας που αντιστοιχεί σε κάθε πάθηση ή βλάβη στον Ενιαίο Πίνακα Προσδιορισμού Ποσοστού Αναπηρίας (Ε.Π.Π.Π.Α.).
Η Επιτροπή, ενώ έως πρόσφατα συνεδρίαζε σε τακτική μηνιαία βάση, από τον Μάιο του 2024 και έπειτα έχει σχεδόν σταματήσει τις συνεδριάσεις της. Αυτή η σημαντική καθυστέρηση έχει οδηγήσει σε συσσώρευση εκκρεμοτήτων και στην αδυναμία επίλυσης σοβαρών προβλημάτων που αφορούν άμεσα τα δικαιώματα και τις παροχές των ατόμων με αναπηρία και ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την προστασία της αξιοπιστίας του συστήματος αξιολόγησης αναπηρίας, υπονομεύοντας τη διαφάνεια, την ισονομία και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας. Επίσης δεν έχουν νομοθετηθεί ακόμα οι αποφάσεις που έχουν οριστικοποιηθεί από την Επιτροπή.
Α.8. Αποσύνδεση των συντάξεων από τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, με την κατάργηση των διατάξεων που επιφέρουν διακοπή του προνοιακού επιδόματος των ατόμων με βαριά αναπηρία όταν τους χορηγείται σύνταξη των θανόντων γονέων τους, ακολουθώντας τη συλλογιστική της αποσύνδεσης του επιδόματος βαριάς νοητικής αναπηρίας, το 2023, σύμφωνα με την KYA Δ12α/Γ.Π.οικ./41349/ 20.04.2023 (Φ.Ε.Κ. 2608 Β’), αλλά και γενική αναμόρφωση της σύνταξης λόγω θανάτου σε προστατευόμενα δικαιοδόχα τέκνα. Η διακοπή του εν λόγω επιδόματος, το οποίο αξίζει να αναφέρουμε ότι δίνεται για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους των αναγκών που προκύπτουν από την αναπηρία, δημιουργεί πολύ σοβαρά προβλήματα στην αξιοπρεπή διαβίωση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους, εάν λάβουμε υπόψη και την έλλειψη κρατικών υποστηρικτικών δομών.
Α.9. Επέκταση της ευνοϊκής ρύθμισης που καταργεί την απαίτηση διακοπής της εργασίας ή της απασχόλησης συνταξιούχων λόγω αναπηρίας και στον δημόσιο τομέα, ώστε να ισχύει και για τους δημοσίους υπαλλήλους με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, επιτρέποντάς τους να ενταχθούν στο πλαίσιο των διατάξεων για την απασχόληση των συνταξιούχων.
Α.10. Αποσαφήνιση της δυνατότητας που παρασχέθηκε με τον ν. 5078/2023 στα άτομα με αναπηρία να εργάζονται ενώ συνταξιοδοτούνται λόγω αναπηρίας, σε σχέση με την μετατροπή της σύνταξης αναπηρίας σε σύνταξη γήρατος, όταν συμπληρώνουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις με τον χρόνο ασφάλισης που πραγματοποιούν όσο διάστημα συνταξιοδοτούνται.
A.11. Kατάργηση της παρ. 6 του άρθρου 6 του ν. 4051/2012, προκειμένου το ποσό του εξωιδρυματικού επιδόματος και το ποσό του επιδόματος απολύτου αναπηρίας (που καταβάλλονται στα άτομα με αναπηρία) να αυξάνονται αντίστοιχα με την αύξηση που δίνεται στον κατώτατο μισθό κάθε έτος.
Επίσης επαναχορήγηση του Επιδόματος Ανικανότητας (Λοχαγού) στους συνταξιούχους του δημοσίου που προσλήφθηκαν από 01/01/2011 και μετά, διότι μετά την ψήφιση του άρθρου 2 του Ν. 3865/2010, οι νέοι συνταξιούχοι δεν δικαιούνται το επίδομα του λοχαγού στις συντάξεις τους, γιατί πλέον θεωρούνται ασφαλισμένοι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Α.12. Εξαίρεση των συνταξιούχων λόγω αναπηρίας από τις περικοπές των συντάξεων χηρείας. Εκφράζουμε την πλήρη διαφωνία μας για την εφαρμογή νομοθετικής ρύθμισης που αφορά στη μείωση των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα και ζητάμε, ειδικά οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας, να εξαιρεθούν από την εφαρμογή αυτής της ρύθμισης.
Α.13. Κατάργηση της διάταξης που απαιτεί τη λήψη εξωιδρυματικού επιδόματος για την εξαίρεση από τις περικοπές των συντάξεων των Νόμων 3863/2010 και 4093/2012, ώστε οι συνταξιούχοι γήρατος που έχουν κριθεί ανάπηροι με ποσοστό 80% και άνω μετά τη συνταξιοδότησή τους, να εξαιρεθούν και αυτοί από τις περικοπές, για λόγους ίσης μεταχείρισης.
Β. Θεσμικές παρεμβάσεις για εργασιακά ζητήματα
Β.1. Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του συστήματος ποσόστωσης υπέρ των ατόμων με αναπηρία στις προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα (ν.2643/1998), το οποίο δεν λειτούργησε ποτέ, προκειμένου να εναρμονιστεί με τα πετυχημένα συστήματα ποσόστωσης άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι της Γαλλίας και της Γερμανίας. Άλλωστε και στην Εθνική Στρατηγική για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης αναφέρεται ότι τα αποτελέσματα στην απασχόληση των ατόμων με αναπηρία «υποδεικνύουν πως απαιτείται περαιτέρω αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου αναφορικά με το εθνικό σύστημα ποσόστωσης για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, με βάση και τη μελέτη ορισμένων από τα πλέον σύγχρονα αντίστοιχα ευρωπαϊκά συστήματα» (σ. 73) και πως στα «περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. οι υποχρεωτικές τοποθετήσεις αφορούν μόνο στην πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία, διότι η συμπερίληψη και άλλων ομάδων (όπως συνέβη με τον Ν. 2643/1998) δημιουργεί εμπόδια στη λειτουργία του όλου συστήματος, λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών των διαφορετικών ομάδων και των διαφορετικών εμποδίων ένταξης στην αγορά εργασίας που αντιμετωπίζουν» (σ.81). Είναι επιτακτική η ανάγκη να καταστεί το σύστημα ποσόστωσης υπέρ των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στις προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα το συντομότερο δυνατό λειτουργικό διότι συνιστά το σημαντικότερο εργαλείο για τη διευκόλυνση της ένταξής τους στην ελεύθερη αγορά εργασίας.
Β.2. Κατάργηση της άδικης διακοπής των επιδομάτων αναπηρίας όταν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις εργάζονται. Η διακοπή του επιδόματος αναπηρίας όταν απασχολούνται λειτουργεί ως αντικίνητρο για την ένταξή τους στην εργασία. Δεν είναι δυνατόν το επίδομα αναπηρίας να εξισώνεται με το επίδομα ανεργίας! Η αναπηρία ή/και η χρόνια πάθηση ενός ατόμου είτε εργάζεται είτε δεν εργάζεται εξακολουθεί να υφίσταται και ως εκ τούτου και οι αυξημένες δαπάνες που συνδέονται με αυτήν.
Β.3. Κατάργηση του χαρακτηρισμού «ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία» από τα πιστοποιητικά αναπηρίας των ΚΕΠΑ, ο οποίος εκτός του ότι εμπεριέχει καταφανή ρατσιστικά χαρακτηριστικά λειτουργεί και ως ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις στην εργασία, καθώς τα άτομα με αναπηρία που στο πιστοποιητικό αναπηρίας τους περιλαμβάνεται αυτός ο χαρακτηρισμός δεν μπορούν να ενταχθούν στο μητρώο ανέργων της Δ.ΥΠ.Α. και ως εκ τούτου να συμμετάσχουν στα προγράμματα απασχόλησης και επαγγελματικής κατάρτισης που υλοποιεί. Αξίζει να επισημανθεί ότι από την προαναφερθείσα άδικη μεταχείριση εξαιρούνται τα άτομα με ψυχική ή νοητική αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω, στα οποία δίνεται η δυνατότητα, ακόμη και εάν στο πιστοποιητικό αναπηρίας τους αναγράφεται ο ως άνω ρατσιστικός χαρακτηρισμός, να εγγράφονται στο μητρώο ανέργων της Δ.ΥΠ.Α. εάν προσκομίσουν γνωμάτευση από μονάδα ψυχικής υγείας στην οποία να αναφέρεται ότι η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτο-απασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης. Ωστόσο, η παραμονή στο μητρώο ανέργων της Δ.ΥΠ.Α. διαρκεί 3 έτη, όση δηλαδή είναι και η διάρκεια ισχύος της προαναφερθείσας γνωμάτευσης.
Β.4. Θέσπιση μέτρων για την προστασία των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις από την απόλυση, με στόχο τη διατήρηση των θέσεων εργασίας τους, καθώς και μέτρων, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, για την επιστροφή στην εργασία μετά την απόκτηση ή επιδείνωση της αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης.
Β.5. Κατάργηση του άδικου αποκλεισμού των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των γονέων/κηδεμόνων τους, ως δικαιούχων φορέων από τα προγράμματα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις της Δ.ΥΠ.Α., επειδή θεωρούνται φορείς που δεν ασκούν τακτική οικονομική δραστηριότητα.
Β.6. Βελτίωση της ελκυστικότητας των προγραμμάτων επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις μέσω της θέσπισης κινήτρων (π.χ. φοροαπαλλαγές, μεγαλύτερη επιχορήγηση των ασφαλιστικών εισφορών κ.α.). Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία «Digital Skills, Accommodation and Technological Assistance for Employment: Supporting the inclusion of persons with disabilities in the open labour market» που δημοσιεύτηκε στις 10.07.2024, μόνο 1 στους 4 εργοδότες από τα 26 κράτη μέλη της ΕΕ (το Λουξεμβούργο δεν έλαβε μέρος στην έρευνα) συμμετέχουν σε προγράμματα απασχόλησης για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας. Εξαίρεση αποτελεί η Ισπανία (το 82% των εργοδοτών που ρωτήθηκαν απάντησαν ότι συμμετέχουν σε τέτοια προγράμματα).
Β.7. Υλοποίηση τριετούς προγράμματος ενίσχυσης των εργοδοτών με επιχορήγηση για πρόσληψη ανέργων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις. Μετά τη λήξη της επιχορήγησης οι επιχειρήσεις πρέπει να δεσμεύονται ότι θα διατηρήσουν το προσωπικό για επιπλέον 12 μήνες χωρίς επιχορήγηση. Αντίστοιχο πρόγραμμα (γνωστό ως «τρία συν ένα») είχε υλοποιηθεί με επιτυχία στο πλαίσιο εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007-2013, καθώς και σε προηγούμενη προγραμματική περίοδο.
Β.8. Θέσπιση θεσμικού πλαισίου για την υποστηριζόμενη εργασία των ατόμων με αναπηρία, κατάρτιση των εργασιακών συμβούλων της Δ.ΥΠ.Α. στη μεθοδολογία εφαρμογής αυτής και υλοποίηση σχετικού προγράμματος σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην ελεύθερη αγορά εργασίας ατόμων από συγκεκριμένες κατηγορίες αναπηρίας, τα οποία δίχως την εφαρμογή αυτού του εναλλακτικού μοντέλου απασχόλησης δεν θα μπορέσουν ποτέ να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Β.9. Θέσπιση και εφαρμογή ανοιχτού και αδιάλειπτου προγράμματος παροχής εύλογων προσαρμογών μέσω του οποίου κάθε εργοδότης του ιδιωτικού τομέα, ύστερα από αίτημα συγκεκριμένου εργαζόμενου με αναπηρία, θα μπορεί να λάβει οικονομική και τεχνική στήριξη προκειμένου να προβεί σε εύλογες προσαρμογές της συγκεκριμένης θέσης εργασίας στις εξατομικευμένες ανάγκες του εργαζόμενου με αναπηρία, ανεξάρτητα από το εάν η πρόσληψη του ατόμου με αναπηρία πραγματοποιήθηκε μέσω προγράμματος απασχόλησης ή όχι.
Γ. Διασφάλιση της οικονομικής ανθεκτικότητας της Ε.Σ.Α.μεΑ. και του ΙΝ-ΕΣΑμεΑ
Γ.1. Συμπερίληψη της Ε.Σ.Α.μεΑ., η οποία έχει ιδρύσει το Ινστιτούτο «ΙΝ-Ε.Σ.Α.μεΑ.», στη ρύθμιση για την απόδοση πόρου που δίνεται από τον κλάδο ΛΑΕΚ του ΕΛΕΚΠ στα Ινστιτούτα και τα Εκπαιδευτικά Κέντρα, τα οποία έχουν ιδρυθεί με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, όπως της Γ.Σ.Ε.Ε., του Σ.Ε.Β., της Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. (άρθρο 1 του ν. 2434/1996 όπως έχει τροποποιηθεί).
Γ.2. Υλοποίηση του άρθρου 2 «Προϋποθέσεις επιλεξιμότητας των δικαιούχων συνταξιοδοτικών οργανώσεων» της υπ΄ αριθ. 32515/31.03.2023 Απόφασης (ΦΕΚ 2035) «Καθορισμός των κριτηρίων, των όρων και προϋποθέσεων επιλεξιμότητας των δικαιούχων οργανώσεων για την απόδοση της εισφοράς του άρθρου 102 του ν. 4387/2016 (Α' 85), της διαδικασίας συμμετοχής στην κατανομή, των απαιτούμενων δικαιολογητικών, του περιεχομένου της απόφασης κατανομής των εισφορών και της διαδικασίας απόδοσης αυτών», για την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, καθώς και να δοθεί σε αυτή, ο πόρος που την αναλογεί αναδρομικά.