(Αρ. Πρωτ.: 1471)
Η απαλλαγή από τα τέλη φοίτησης ουσιαστικό βήμα προς την εμπέδωση της ισότητας, τη συμμόρφωση της ελληνικής πολιτείας με τις διεθνείς και συνταγματικές της υποχρεώσεις και έμπρακτη στήριξη της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την εργασία.
Για τη φοίτηση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών απέστειλε έγγραφο με αιτήματα η ΕΣΑμεΑ στον υφυπουργό Παιδείας Ν. Παπαϊωάννου, και ειδικότερα για την ανάγκη επανεξέτασης της παρ. 5 του άρθρου 86 του ν. 4957/2022, που αφορά στην απαλλαγή ή μερική απαλλαγή σε Π.Μ.Σ. με τέλη φοίτησης.
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών αναγνωρίζει, μεταξύ άλλων, ότι τα άτομα με αναπηρία δικαιούνται ίση μεταχείριση και πλήρη συμμετοχή στην κοινωνία, χωρίς διακρίσεις, και επιβάλλει στα κράτη-μέλη να λαμβάνουν θετικά μέτρα που εξασφαλίζουν την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση σε ίση βάση με τους άλλους.
Ωστόσο, η ισχύουσα ρύθμιση του άρθρου 86, παρ. 4 του ν. 4957/2022 προβλέπει πλήρη απαλλαγή σε φοίτηση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών μόνον βάσει εισοδηματικών κριτηρίων χωρίς κάποια ευνοϊκή πρόβλεψη για άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, όπως θα ήταν εύλογο.
Επιπλέον, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 86 του ίδιου νόμου, προβλέπεται δυνατότητα μερικής απαλλαγής (50%) από τα τέλη φοίτησης για ειδικές κοινωνικές κατηγορίες, μεταξύ των οποίων και τα άτομα με αναπηρία, με ηλιακό όριο έως 26 ετών, εφόσον πληρούν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια, από τα οποία επίσης απουσιάζει παντελώς η διάσταση της αναπηρίας.
Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται αποκλειστικά για αιτούντες έως 26 ετών, αποκλείοντας πρακτικά σημαντικό αριθμό μεγαλύτερων σε ηλικία υποψηφίων με σοβαρές αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις και μάλιστα σε μία εποχή όπου η διά βίου μάθηση και η συνεχής εξειδίκευση συνιστά πλέον αναγκαιότητα για όλους και όχι προνόμιο.
Η διαφοροποίηση αυτή αντιβαίνει τόσο στο πνεύμα όσο και στο γράμμα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, η οποία επιβάλλει τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Παράλληλα, η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, με χρόνια ή/και σπάνια πάθηση στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση, συνδέεται στενά με το δικαίωμά τους στην εργασία και στην επαγγελματική αποκατάσταση. Λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλότερη συμμετοχή τους σε μεταπτυχιακά προγράμματα, γίνεται σαφές ότι αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ενεργό συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας.
Κατόπιν των ανωτέρω, η ΕΣΑμεΑ ζητά την επανεξέταση και τροποποίηση των παρ. 4 και 5 του άρθρου 86 του ν. 4957/2022, ώστε όταν ο αιτών την απαλλαγή, είναι άτομο με αναπηρία, με ποσοστό 50% και άνω, ή μέλος νοικοκυριού ατόμου με αναπηρία, να δικαιούται δωρεάν φοίτηση σε Π.Μ.Σ. εφόσον δεν υπερβαίνει το 100% του τριπλάσιου εθνικού διάμεσου ισοδύναμου εισοδήματος, χωρίς ηλικιακό όριο και όταν υπερβαίνει το 100% τού τριπλάσιου εθνικού διάμεσου ισοδύναμου εισοδήματος, να δικαιούται απαλλαγή 75% από την υποχρέωση καταβολής τελών φοίτησης.
