Για τη δικαιοπρακτική ικανότητα των ατόμων με αναπηρία, ένα θέμα που «καίει» χιλιάδες άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, μίλησε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ και του EDF Ιωάννης Βαρδακαστάνης, στο πλαίσιο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του τελευταίου, στο Βίλνιους της Λιθουανίας, 21-22 Ιουνίου.
Στη Συνέλευση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι οργανώσεων ατόμων με αναπηρία από όλη την ΕΕ, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Λιθουανίας Rimantas Mockus, η υπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Εργασίας της Λιθουανίας Inga Ruginienė έστειλε βίντεο κ.α.
Κατά την ομιλία του ο κ. Βαρδακαστάνης σημείωσε (ολόκληρη η ομιλία επισυνάπτεται): «Η ικανότητα για δικαιοπραξία δεν είναι απλώς μια νομική τεχνική λεπτομέρεια. Είναι η πύλη προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια - η αναγνώριση ότι κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει αποφάσεις για τη ζωή του. Είτε πρόκειται για τον τόπο διαμονής, είτε για τη διαχείριση των οικονομικών του, είτε για τη συναίνεση σε κάποια ιατρική θεραπεία, είτε για το δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι - η δικαιοπρακτική ικανότητα αποτελεί το θεμέλιο για την αυτονομία, την ισότητα και τη συμπερίληψη.
Πάρα πολλά άτομα με αναπηρία σε όλη την Ευρώπη εξακολουθούν να στερούνται αυτού του δικαιώματος. Ζουν κάτω από συστήματα επιτροπείας που αποκλείουν αντί να υποστηρίζουν. Αυτό το συνέδριο αφορά στην αλλαγή αυτής της πραγματικότητας. Αφορά στην εναρμόνιση των νόμων και των πρακτικών μας με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία - όχι μόνο σε επίπεδο αρχών, αλλά και στην πράξη.
Αλλά επιτρέψτε μου να πω ξεκάθαρα: η ικανότητα για δικαιοπραξία δεν είναι ένα μεμονωμένο ζήτημα. Όταν ένα άτομο στερείται του δικαιώματος να αποφασίζει, διακυβεύεται επίσης η πρόσβασή του στην εκπαίδευση, την απασχόληση, τη δικαιοσύνη, τη στέγαση και την πολιτική συμμετοχή. Δεν υπονομεύονται μόνο οι ζωές των ανθρώπων, αλλά και ο δημοκρατικός ιστός των κοινωνιών μας.
Δεν μπορούμε να οικοδομήσουμε μια Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς χωρίς να αντιμετωπίσουμε αυτό το θεμελιώδες ζήτημα. Η αναγνώριση της δικαιοπρακτικής ικανότητας κάθε ατόμου είναι ουσιώδης για την οικοδόμηση μιας Ένωσης όπου ο καθένας έχει τη δυνατότητα να επιλέγει, να ενεργεί και να ανήκει».
Ο κ. Βαρδακαστάνης σκιαγράφησε τη σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη: «Συνάδελφοι, αντιμετωπίζουμε δύσκολες στιγμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι νέες προτεραιότητες για τα επόμενα χρόνια διαμορφώνονται και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία δεν θα παραμεριστούν έναντι της άμυνας, της ασφάλειας ή της ανταγωνιστικότητας.
Η Στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030 και οι πρόσφατες συστάσεις από την επιτροπή για τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία προς την ΕΕ παρέχουν μια σταθερή βάση. Χρειαζόμαστε όμως ισχυρότερη και αναβαθμισμένη δράση. Καθώς προετοιμαζόμαστε για την πρόταση για τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ που θα δημοσιευθεί σε μερικές εβδομάδες, ζητάμε μια σταθερή δέσμευση: Τα κονδύλια της ΕΕ δεν θα πρέπει να ενισχύουν συστήματα επιτροπείας ή ιδρυματοποίησης. (…)η στιγμή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς γινόμαστε μάρτυρες της ανησυχητικής πολιτικής τάσης που υπονομεύει και επιτίθεται σε βασικές αξίες όπως η ισότητα, η ποικιλομορφία, η συμπερίληψη και ο ρόλος των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών όπως εμείς.
Και φυσικά, ενώ εστιάζουμε στην Ευρώπη, δεν στρέφουμε το βλέμμα μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο. Στην Ουκρανία, στη Γάζα και σε πολλές άλλες ζώνες συγκρούσεων, τα άτομα με αναπηρία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους, συχνά μένοντας χωρίς υποστήριξη ή προστασία. Εκφράζουμε για άλλη μια φορά την αλληλεγγύη μας και ανανεώνουμε την έκκλησή μας για ειρήνη, για δικαιοσύνη και για την προστασία όλων των αμάχων».
