Αν και έχουν περάσει σχεδόν επτά χρόνια από τότε που η ελληνική Βουλή κύρωσε με τον ν.4074/2012 τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, με την οποία κατοχυρώνεται η δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας, ο βαθμός ενσωμάτωσής της στις πολιτικές, τα μέτρα, τις δράσεις, τα προγράμματα κ.λπ. είναι ιδιαίτερα περιορισμένος εξαιτίας της πολύχρονης επικράτησης του ιατρικού μοντέλου της αναπηρίας. Με το Μέρος Δ΄ του ν.4488/2017 καθίσταται υποχρεωτική η ενσωμάτωση της οπτικής των ανθρώπινων δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία σε κάθε εθνική, περιφερειακή και τοπική πολιτική, διοικητική διαδικασία, δράση, μέτρο, πρόγραμμα κ.λπ.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη την προαναφερθείσα υποχρέωση, και συνακόλουθα τον νέο ρόλο που η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και οι Δήμοι που υπάγονται σε αυτήν καλούνται να διαδραματίσουν, το παρόν εγχειρίδιο στοχεύει:

• στην άρση των στερεοτυπικών αντιλήψεων και την καλύτερη κατανόηση της αναπηρίας υπό τη δικαιωματική οπτική μέσω της αποσαφήνισης βασικών εννοιών,
• στην ενίσχυση της ικανότητας της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης να ενσωματώνει τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας στις κοινωνικές και αναπτυξιακές πολιτικές, μέτρα, δράσεις, προγράμματα, κ.λπ. μέσω της παροχής γενικών κατευθύνσεων, μεθοδολογιών και εργαλείων.

Το εγχειρίδιο απευθύνεται:

• στα επιστημονικά και υπηρεσιακά στελέχη της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης που συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την εφαρμογή κοινωνικών και αναπτυξιακών πολιτικών, μέτρων, δράσεων, προγραμμάτων κ.λπ.,
• στα αιρετά στελέχη που λαμβάνουν αποφάσεις σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Τέλος, το εγχειρίδιο μπορεί να φανεί χρήσιμο στους κοινωνικούς εταίρους και τους επιστημονικούς φορείς που επιθυμούν να ενσωματώσουν την οπτική των ανθρώπινων δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στη δράση τους.

Πρόλογος του Προέδρου της ΕΣΑμεΑ

Το παρόν εγχειρίδιο εκπονήθηκε από το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου - Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου στο πλαίσιο υλοποίησης του Υποέργου 2 της Πράξης Ολοκληρωμένη Υπηρεσία Καταπολέμησης των Διακρίσεων και Προώθησης της Κοινωνικής Ένταξης των Ατόμων με Αναπηρία, των Ατόμων με Χρόνιες Παθήσεις και των Οικογενειών τους που Διαβιούν στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, της οποίας δικαιούχος είναι η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.).

Η Πράξη, η οποία εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και από Εθνικούς Πόρους, αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη και πολυεπίπεδη παρέμβαση σε περιφερειακό επίπεδο προς όφελος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, καθώς στοχεύει:

1. στην ευαισθητοποίηση στη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας των σημαντικότερων παραγόντων χάραξης και εφαρμογής πολιτικών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο,
2. στην ενημέρωση των ίδιων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους για τα δικαιώματά τους,
3. στη βελτίωση της εξυπηρέτησης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις από σημαντικές για την κοινωνική τους ένταξη υπηρεσίες,
4. στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις μέσω της παροχής συμβουλευτικής υποστήριξης, επαγγελματικής κατάρτισης, πρακτικής άσκησης και απόκτησης πιστοποίησης και
5. στη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησής τους καθώς και στη διευκόλυνση της ένταξης και επανένταξής τους στην εργασία.

Η συνεργασία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την Ε.Σ.Α.μεΑ. για την υλοποίηση της προαναφερθείσας Πράξης αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, το οποίο ελπίζουμε να ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας.

Ιωάννης Βαρδακαστάνης
Πρόεδρος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία

Το βιβλίο είναι διαθέσιμο προς λήψη (βλ. συνημμένα στα αρχεία του παρόντος άρθρου) σε διάφορες εναλλακτικές μορφές: προσβάσιμο Word, προσβάσιμο PDF, έκδοση LargePrint, ακουστική έκδοση MP3, κ.λπ.

Επίσης, το βιβλίο είναι διαθέσιμο επιγραμμικά (online) και στην ελληνική νοηματική γλώσσα με υπότιτλους και ακουστική απόδοση (youtube).

Έκδοση:

Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)
Κεντρικά γραφεία: Ελ. Βενιζέλου 236, T.Κ. 163 41, Ηλιούπολη
Τηλ. 210 9949837
Fax 210 5238967
e-mail: esaea@otenet.gr
Ιστοσελίδα: www.esamea.gr

Αθήνα, 2020
Ο παρών Οδηγός υλοποιήθηκε από το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή & Δημήτρη Τσάτσου (ΚΕΣΔ)

Η παρούσα έκδοση συγχρηματοδοτήθηκε από την Ελλάδα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό ταμείο) στο πλαίσιο της Πράξης ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ, ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΔΙΑΒΙΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ που εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2014-2020», Άξονα προτεραιότητας: ΑΞ9Β – Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας – ΕΚΤ, Επενδυτική προτεραιότητα: 9iii Καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και προώθησης των ίσων ευκαιριών και Ειδικό στόχο: 9iii1 Περιορισμός των διακρίσεων που υφίστανται οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην καθημερινή τους διαβίωση.